Klirens kreatinina (Creatinine Clearance)
Klirens kreatinina se koristi za procenu funkcije bubrega.
Uzorak:
Vrednosti kreatinina se određuju u krvi i 24h urinu. Unošenjem tih vrednosti u jednačinu dobija se klirens kreatinina. U račun ulaze i podaci o visini i težini.
Nije potrebna posebna priprema pre odlaska u laboratoriju.
O parametru:
Kreatin-fosfat u mišićima ima ulogu u proizvodnje energije za mišićne kontrakcije. On je nestabilan i spontano prelazi u kreatinin koji se zatim izlučuje urinom iz organizma. Količina nastalog kreatinina zavisi od mišićne mase koja se razlikuje u zavisnosti od pola, životne dobi, etničke pripadnosti. Mala količina potiče iz mesa unetog ishranom.
Kreatinin se filtrira u bubrezima i izlučuje urinom (uprošćeno objašnjeno). Zbog toga, njegov nivo u krvi predstavlja ravnotežu između produkcije (koja zavisi od mišićne mase) i brzine izlučivanja urinom. Kod svake osobe, nivo kreatinina u krvi ostaje na istom nivou sve dok je mišićna masa konstantna i dok je izlučivanje urinom neometano.
Količina kreatinina koja se ukloni iz krvi zavisi od filtracione sposobnosti bubrega i brzine protoka krvi kroz bubrege. Količina krvi koja se filtrira u minuti se naziva brzina glomerularne filtracije. Ako su bubrezi oštećeni ili je usporena cirkulacija krvi, manje kreatinina će biti uklonjeno iz krvi i brzina glomerularne filtracije će biti smanjena.
Klirens kreatinina se računa iz nivoa kreatinina u krvi i nivoa u 24h urinu. Rezultat predstavlja količinu kreatinina koja je uklonjena iz krvi i služi za procenu količine krvi koja je profiltrirana u bubrezima tokom 24h. U kalkulaciju ulaze i podaci kao što su visina i težina.
Rezultati:
Snižene vrednosti klirensa kreatinina:
-zbog smanjenog protoka krvi kroz bubrege što se može javiti kod bolesti srca, prilikom primene nekih lekova, šoka
-kod različitih bolesti bubrega koje narušavaju njihovu funkciju
Povišene vrednosti klirensa kreatinina:
-retko se javljaju. Mogu se videti tokom trudnoće i prilikom unosa velikih količina mesa.
Napomena:
Na rezultat utiču brojni lekovi, uključujući diuretike.
Najčešći uzrok netačnih rezultata je nepravilno sakupljanje 24h urina.
Članak je objavljen 04.09.2012.
Saznajte više:
referentne vrednosti
uputstvo za sakupljanje 24h urina
kreatinin
cistatin C