Anemija

Anemija je stanje kod koga je smanjena masa crvenih krvnih zrnaca (eritrocita) u krvi.

Normalan metabolizam:

Simptomi i znaci:

Image courtesy of dream designs / FreeDigitalPhotos.net

Simptomi i znaci anemije potiču od smanjene količine kiseonika u organizmu, kao i od  same bolesti koja je izazvala anemiju:
– obično se javlja bledilo kože i vidljivih sluzokoža, čiji intezitet zavisi od jačine anemije
– koža gubi tonus i elastičnost
– nokti mogu postati lomljivi, može doći do istanjivanja i lomljenja kose
– slabost, malaksalost
– vrtoglavice, ponekad i glavobolje
– nervoza, razdražljivost, smanjena sposobnost koncentracije, zimogrožljivost
– kod izraženih anemija, telesna temperatura može biti povišena
– ubrzani srčani ritam, ubrzano disanje.
Kod blagih anemija ne moraju postojati znaci i simptomi bolesti.

Uzroci:

Anemija se može klasifikovati prema uzroku. Neke od najčešćih vrsta su:
– anemija zbog nedostatka gvožđa – gvožđe je neophodno za sintezu hemoglobina. Najčešći uzrok nedostatka gvožđa u organizmu je gubitak malim, čestim i neprimetnim krvarenjima (ginekološki problemi, hemoroidi, čir, kancer i polipi u digestivnom sistemu, kao i prolongirana upotreba aspirina ili drugih sličnih lekova koja može dovesti do krvarenja). Ponekada su povećane potrebe organizma za gvožđem (u toku rasta, trudnoće, dojenja). Bolesti organa za varenje mogu biti uzrok smanjene apsorpcije gvožđa. Retko se javlja deficit zbog nedovoljnog unosa hranom.
– anemija zbog nedostatka vitamina – najčešće zbog nedostatka vitamina B12 i/ili folne kiseline.
– anemija kod hroničnih bolesti – čitav niz hroničnih bolesti različitim mehanizmima dovodi do različitih vrsta anemija. Najčešće su u pitanju: hronične bolesti bubrega, hronične infektivne bolesti, maligne bolesti, endokrine i bolesti jetre.
– anemije koje nastaju kao posledica infiltracije kostne srži stranim ćelijama. Ovo se javlja kod leukemija, metastaza karcinoma iz različitih organa i dr.
– hemolitička anemija nastaje zbog skraćenog životnog veka crvenih krvnih zrnaca. Uzroci mogu biti nasledni poremećaji, imunološki poremećaji, toksini, lekovi, mikroorganizmi i fizički faktori (npr. veštački zalisci).
– aplastična anemija je retka forma anemija kod koje kostna srž ne može da stvara eritrocite. Može biti izazvana jonizujućim zračenjem, delovanjem fizičkih ili hemijskih agenasa (npr. pesticidi), lekova (npr. citostatici) ili imunološkim poremećajima.
– anemija zbog akutnog krvarenja je izazvana akutnim gubljenjem velikih količina krvi iz organizma (povrede, posle operacija, bolesti gastrointestinalnog ili urogenitalnog trakta) ili krvarenjem u telesne šupljine.
– anemije izazvane naslednim poremećajima u sintezi hemoglobina.

Laboratorijske analize:

Laboratorijske analize imaju važnu ulogu kod postavljanja dijagnoze i utvđivanja uzroka anemija. Kompletna krvna slika i mikroskopski pregled krvnog razmaza su neke od osnovnih analiza. Dodatni laboratorijski testovi se koriste za utvrđivanje uzroka.

Fizički pregled se obavezno obavlja. Obavestite lekara o svim lekovima, vitaminima i suplementima koje konzumirate, kao i o svim promenama životnog stila, ukoliko ih je bilo.
Ponekada se ispituje uzorak uzet iz koštane srži.

Lečenje:

Terapija zavisi od uzroka.
Neke od anemija se mogu sprečiti pravilnom, zdavom i izbalansiranom ishranom.
Ukoliko je u porodici zabeleženo prisustvo naslednih formi anemija, preporučeno je genetsko savetovanje.

Članak je objavljen 08.10.2013.

Saznajte više:
Anemja zbog nedostatka gvožđa
Kompletna krvna slika
Retikulociti

Literatura:
1. ,,Laboratorijska hematologija” M.V. Petrović, V. dopsaj, M. Rajić, Z. Milojević – Beograd: M.Petrović, 2002
Eritrocitna loza str.77-118
2. Mayo Clinic www.mayoclinic.com
Health Information – Anemia pristupljeno 4.10.2013.