LDH (laktat-dehidrogenaza; Lactate dehydrogenase)
LDH se određuje radi otkrivanja ili praćenja oštećenja tkiva.
Uzorak:
Parametar se određuje u uzorku krvi.
Nije potrebna posebna priprema pre odlaska u laboratoriju. Konsultujte se sa svojim lekarom da li je potrebno obustaviti primenu lekova, pošto neki lekovi mogu uticati na rezultat (npr.aspirin, klofibrat i dr.).
O parametru:
LDH (laktat dehidrogenaza) je enzim koji je prisutan u skoro svim ćelijama u telu. Koncentracija u tkivima je 1500 do 5000 puta veća od one koja se normalno nalazi u krvi. Zbog toga, čak i malo oštećenje tkiva dovodi do značajnog povećanja aktivnosti ovog enzima u krvi.
Rezultati:
Referentne vrednosti su više kod dece.
Aktivnost LDH je normalno viša kod muškaraca i žena koji su crne rase u poređenju sa osobama bele rase, zbog veće mišićne mase.
Zbog toga što je rasprostranjen u svim tkivima, povećanje vrednosti LDH se javlja kod različitih stanja i bolesti, na primer:
– različiti poremećaji u protoku krvi koji dovode do nedostatka kiseonika i izumiranja ćelija u organizmu
– bolesti jetre npr.hepatitis. Kod bolesti jetre, značajnije je povećanje aktvnosti enzima AST i ALT od LDH.
– infektivna mononukleoza
– kod oko jedne trećine pacijenata sa bolestima bubrega je povišena aktivnost LDH.
– bolesti koje pogađaju pluća npr. plućna embolija, kancer.
– cerebrovaskularne bolesti npr. moždani udar.
– pankreatitis
– infarkt miokarda – postoje specifičniji testovi za otkrivanje ovog stanja, kao što je određivanje troponina.
– mišićne povrede i bolesti
– kod intramuskularne primene lekova može doći do iritacije mišića i oslobađanja različitih enzima (kao što su LDH i CK). Zbog toga se povišena aktivnost ovih enzima može izmeriti nekoliko dana nakon injekcije. Ako terapija traje nekoliko dana, povišene su vrednosti ovih parametara. Preparati penicilina primenjeni intramuskularno posebno mogu dovesti do ove pojave, iako i drugi lekovi primenjeni na ovaj način mogu imati sličan efekat.
– nakon napornog vežbanja, zbog mišićne iritacije, nivo LDH može biti povišen (zajedno sa drugim enzimima koji potiču iz mišića, kao što su CK i AST). Povećanje aktivnosti enzima je veće kod osoba koje nisu u dobroj fizičkoj formi.
– nakon hirurških intervencija, aktivnost enzima koji potiču iz mišića (CK, AST, LDH) je očekivano povišena tokom nekoliko dana.
– hemoliza (razaranje eritrocita – crvenih krvnih zrnaca). Hemoliza može nastati zbog različitih poremećaja u organizmu, ali i zbog nepravilnog vađenja krvi ili nepravilnog rukovanja uzorcima. Zbog oslobađanja sadržaja iz crvenih krvnih zrnaca, u uzorku krvi se nalaze vrlo visoke koncentracije različitih supstanci koje potiču iz ovih ćelija npr. LDH, kalijum, kisela fosfataza i dr. Na laboratorijskom izveštaju se uvek navodi prisustvo hemolize. Neophodno je ispitati uzrok tj. da li je do hemolize došlo zbog nepravilnog vađenja krvi ili zbog poremećaja u samom organizmu.
-nakon transfuzija može doći do razaranja crvenih krvnih zrnaca koji su primljeni putem transfuzije, zbog čega nivo LDH raste.
-kod brojnih drugih bolesti i stanja koja dovode do oštećenja ćelija.
Serijsko praćenje nivoa LDH u krvi ima najveću primenu u hematologiji i onkologiji:
– megaloblastna anemija najčešće nastaje zbog nedostatka folne kiseline ili vitamina B12. Kod ove vrste anemija, crvena krvna zrnca se raspadaju u toku sazrevanja zbog čega se LDH oslobađa u krv u velikim koncentracijama. Ako je lečenje adekvatno, nivo brzo opada.
– merenje LDH je korisno kod predviđanja aktivnosti leukemija i kod limfoma.
– kod određenog broja pacijenata sa malignim bolestima može biti povišen LDH kao posledica uništavanja tkiva malignim procesom. Tada se merenje aktivnosti ovog enzima koristi kao pomoć pri predviđanju ishoda i za praćenje aktivnosti bolesti.
Članak je modifikovan 16.09.2013.
Saznajte više:
referentne vrednosti
Literatura:
1.Tietz Textbook of Clinical chemistry and Molecular Diagnostics/ edited by CA Burtis,ER Ashwood, DE Burns-5th edition Elsevier
Chapter 6: Preanalytical Variables and Biological Variation
Chapter 7 Specimen Collection and Processing
Chapter 22: Serum Enzymes : Lactate dechidrogenase p. 590-592
Chapter 24 Tumor Markers p.627
2. University of Maryland Medical Center www.umm.edu
Lactate dehydrogenase test pristupljeno 06.09.2013.
3. Mayo Clinic – Mayo Medical Laboratories www.mayomedicallaboratories.com
LD Lactate Dehydrogenase (LD), Serum pristupljeno 13.09.2013.